Taraflar birbirlerine karşı bir şeyi verme veya yapma borcu altına girebilirler. Ancak taraflar her zaman yükümlülük altına girdikleri bu borçları yerine getirmeyebilirler. Bir kişinin böyle durumlar karşısında hak ettiği ancak henüz eline geçmeyen mal veya paraya alacak denir. Alacağını elde edemeyen kişilerin en çok sorduğu sorulardan biri de “Alacağımı nasıl tahsil edebilirim?” sorusudur.
Hukukumuzda alacağın tahsil edilebilmesi için 3 yol belirlenmiştir. Bunlar:
- İcra Yoluyla Alacak Tahsili
- Alacak Davası Yoluyla Alacak Tahsili
- Alternatif Çözüm Yolları
İcra Yoluyla Alacak Tahsili
Alacak tahsili denildiğinde akla gelen ilk yollardan biri icra takibi yoluyla alacağın tahsilidir. İcra takibi, alacaklının alacağını devlet gücü ile tahsil etmek için başlattığı takiptir.
İcra takibi süreci şu şekildedir:
1-) Alacaklı, icra dairesine yapacağı yazılı talep ile borçlu aleyhine takip başlatır.
2-) İcra dairesi, takip talebini uygun bulur ve kabul ederse borçluya ödeme emri gönderir. Ödeme emri borçluya tebliğ edilir.
3-) Borçlu, tebliğ edilen ödeme emrine karşı süresi içinde itiraz edebilir.
4-) Borçlu ödeme emrine itiraz etmez veya ettiği itiraz kabul edilmezse takip kesinleşir.
5-) Alacaklı, haciz talebinde bulunur. Haczedilen mallardan elde edilen gelirler alacaklıya verilir. Bu süreçte alacaklının hak kaybına uğramaması için deneyimli bir icra avukatına başvurulması gerekir.
6-) Borç tamamen ödendiğinde icra takibi sona erer.
Alacaklı alacağı ile ilgili elinde herhangi bir belge bulunmasa bile icra yoluna başvurabilir. Ancak borçlu icra takibine itiraz ettiği durumda alacaklının alacağını ispat etmesi gerekir.
Alacak Davası Yoluyla Alacak Tahsili
Alacaklı alacağının tahsili için mahkemeye de başvurabilir. Alacağın miktarı veya mevcudiyeti hakkında şüpheleri bulunan alacaklı icra takibi yerine alacak davası da açabilir.
Bu yola başvuran alacaklı dava dilekçesi ile mahkemede alacak davası açacaktır. Mahkeme dava dilekçesini inceledikten sonra davanın kanuni şartlarını taşıdığına kanaat ederse dilekçe ve eklerini davalı tarafa tebliğ eder. Davalı taraf süresi içinde davaya cevaplarını sunar.
Dilekçeler aşaması sona erdiğinde yargılamanın esasına geçilir ve hakim, tarafların sunduğu delilleri inceleyerek, bilirkişi raporları alarak Yargılama sonucunda karar verir.
Verilen karar sonucunda taraflar istinaf veya temyiz yoluna gidebilirler.
Kendi lehine karar verilen alacaklı karşı tarafla anlaşarak veya icra takibi marifetiyle alacağını tahsil edebilir.
Alternatif Çözüm Yolları
Dava veya icra takibi haricinde alacaklı alacağını tahsil edebilmek için arabuluculuk veya tahkim yoluna başvurabilir.
Taraflar uyuşmazlık doğmadan önce veya doğduktan sonra çözümü için tahkim yolunun seçileceğine karar verebilirler. Böyle bir anlaşma yoksa bile alacaklı tahkim yoluna başvurabilir. Ancak karşı taraf itirazda bulunursa artık uyuşmazlık tahkim yoluyla çözülemeyecektir.
Tahkim sürecinde taraflar dilekçelerini hakem heyetine sunarlar. Hakem heyeti dilekçeleri inceler ve tarafları sözlü yargılama için belirli bir yere davet eder.
Tahkim süreci, dava sürecinden hızlı bir çözüm yöntemidir. Bundan dolayı uyuşmazlık kısa sürede sonuçlanır.
Taraflar tahkim kararının icrası için mahkemeden icra edilebilirlik şerhi alırlar ve mahkeme kararı gibi icra takibine konu edebilirler.
Arabuluculuk yöntemleri ile artık birçok uyuşmazlık çözülebilmektedir. Alacaklı ister zorunlu ister ihtiyari arabuluculuk yöntemine başvurarak alacağını tahsil edebilir.
Arabuluculuk sürecinde taraflar karşı karşıya gelir ve alacağın miktarı, ödeme şekli, ödeme süresi gibi hususlarda anlaşmaya varabilirler.
Anlaşma sağlanmış olmasına rağmen taraflardan biri yükümlülüklere uymadığında arabuluculuk kararı için icra edilebilirlik şerhi alınmış olması şartıyla alacaklı icra takibi açabilir.
Görüldüğü üzere hukukumuzda alacağın tahsili için birden fazla yöntem bulunmaktadır. Alacaklı bu yöntemleri seçerken ve bu süreçleri yürütürken özenli olmalı ve hukuk bilmelidir. Aksi takdirde hak kayıpları yaşanabilir.
Hak kayıplarının yaşanmaması için alacaklının avukat aracılığıyla bu süreçleri yönetmesi önemlidir. Deneyimli bir avukat ile alacağınızı hızlı bir şekilde tahsil edebilirsiniz.
